Konrad Merz (1908 – 1999) © Uitgeverij Cossee
Konrad Merz: Een mens valt uit Duitsland
In een gesprek en lezing met onder andere Titia Lehmann, de dochter van Konrad Merz (1908-1999), en Henk van Renssen, die een nawoord bij het boek schreef, gaat het over het Konrad Merz’s roman Een man valt uit Duitsland. De Nederlandse auteur Menno ter Braak beschreef het als “Een van de gelukkigste momenten in het literaire bestaan van de gehele Duitse emigratie.”
Een dorpskroeg in Pommeren, Oost-Duitsland, kerstnacht 1933. Een jonge Joodse student schrijft zijn vriendin. “Ilse, gisterenmorgen zijn we ’m gesmeerd uit Berlijn. Ongewassen, ongekamd, als het ware uitgespuugd.” Een halve maand later weer een brief: “Lieve moeder, schrijft hij, ik ben in Holland, wordt me verzekerd. Ik sta in een vreemd land.”
In Amsterdam zoekt hij onderdak, eerst stiekem in een pension onder het bed van een kennis, en later op een boerderij op het Noord-Hollandse platteland. Hij werkt er zo hard dat zijn rug kromt, maar zelfs de kippen en de koe kijken hem niet aan. Altijd blijft er het verlangen naar Duitsland.
Uit tragikomische dagboekaantekeningen en nuchtere brieven ontstaat een kraakhelder beeld van een mens die – wanneer de menselijkheid uit zijn land verdwijnt – uit Duitsland valt. Konrad Merz’ debuut uit 1936 beschrijft een zwarte periode zonder ook maar ergens zwaarmoedig te zijn.
Titia Lehmann is de dochter van Konrad Merz – wiens echte naam Kurt Lehman was – en een van de mensen die waarschijnlijk het dichtst bij het verhaal van het boek staan: “Als dochter kijk je allereerst naar je vader als vader, niet als schrijver. Je beleeft hem van binnenuit in t gezin, werk, het leven. Je groeit mee met fases van z’n schrijvend bestaan. Mooi te zien dat z’n eerste boek zo in de belangstelling blijft staan.”
Henk van Renssen (1971) studeerde Cultuur- en Wetenschapsstudies aan de Universiteit Maastricht. Daarna werkte hij jaren als redacteur bij de Volkskrant en vervolgens Vrij Nederland. Van Renssen is ook auteur van een veelgeprezen biografie in reisverhalen over de Nederlandse journalist George Nypels, getiteld De revolutieverzamelaar (Uitgeverij Podium). Tegenwoordig is Van Renssen acquirerend redacteur bij Uitgeverij Balans. Hij schreef het nawoord bij Een mens valt uit Duitsland.
Het evenement is een samenwerking tussen Uitgeverij Cossee en het Goethe-Institut Amsterdam.
_________________________________________________________________________________________
Voertaal: Nederlands
Toegang: gratis
Aanmelding: hier